Hayatını ilme adayan yazar: Halil Açıkgöz
Araştırmacı, yazar ve akademisyen Halil Açıkgöz, hayatının bilinmeyenlerini ve çalışmalarını gazeteci Murat Açıkgöz’e anlattı.
Okuma ve araştırma sevdasına çocukluk yaşlarda başlayan Halil Açıkgöz’ün çalışmalarını haberleştirerek okuyucularımızla buluşturuyoruz..
Safiye Erol’un eserlerinin gün yüzüne çıkmasında büyük emeği var
Osmanlı ve Cumhuriyet’in geçiş sürecinin önemli kadın yazarlarından Safiye Erol özellikle Ciğerdelen romanıyla tanılıyor. Başta Ciğerdelen romanı olmak üzere birçok romanı edebiyat dünyasına aktaran kişi Halil Açıkgöz. Açıkgöz, Safiye Erol külliyatına ulaşmak için yıllarca araştırmalar yaptı, binlerce sayfa okudu ve sonunda külliyatı Safiye Erol okurlarıyla buluşturdu. Safiye Erol ile tanışma macerasını anlatan Açıkgöz, “Safiye Erol ile fiilen, yüz yüze tanışmadık. Ama onu tanımam 1966-1967 yıllarına dayanır. Safiye Erol rahmetli, 1964 yılında vefat etti. Vefatından 2 yıl sonra, orta birinci sınıftan orta ikinci sınıfa geçtiğim yıl tanıdım.” dedi.
Safiye Erol medeniyetimizin annesidir
Safiye Erol hem kendi hem de bütün medeniyetlerini kucaklandığını belirten Açıkgöz, “ayağı bizim medeniyetimizde: Türk İslam Medeniyeti ve yazdığı romanlar, yazdığı hikâyeler, gazetede tefrika edilip kalan roman ve Çölde Biten Rahmet Ağacı ile bir dünya kurdu. Safiye Erol’un sadece Türk Kültürü ile ilgili değil; Hint kültürü ve Hint İrfanı ile ilgili de Türk irfanı ile ilgili olduğu kadar mühim değerlendirmeleri var. Bunları idrak sahibi olmadan değerlendirmenin imkânı yoktur. Bu da belli bir seviyenin üzerinde bir zekâ ve birikime sahip olmayı gerektirir.”
Safiye Erol’un aşk anlayışı
“Safiye Erol’un Edirne’si, Safiye Erol’un “Aşk” anlayışı gibi. Makalelerini okursanız görürsünüz. Yarı hatıra yarı rüya modelini kullanarak bunları yazdığını” belirten araştırmacı yazar, Erol’un tutkulu ancak bir o kadar cismani yüreğini olduğunu ifade etti.
Safiye Erol Enstitüsü kurulmalı
“Safiye Erol’la ilgili yapılabileceklerin başında, üniversitelerin ele alması gereken bir nokta geliyor. Bir Safiye Erol Enstitüsü kurulabilir. Bu iş de Edirne’deki üniversiteye düşer. Edirne’de bir üniversite kurulmasını ilk defa dile getiren Safiye Erol. Safiye Erol adına böyle bir enstitünün kurulması mümkündür ve bu da Trakya Üniversitesi’ne düşer.”
Ciğerdelen tarihi roman dünyasının dönüm noktasıdır
Açıkgöz, “Ciğerdelen bizdeki tarihi roman dünyasına gökten gelen bir yıldız gibi düştü. İçinden bakmak… Hem devrinin içinden, hem tarihin içinden… Aile tarihi ve Türk tarihi; Ciğerdelen’de bu iki tarihi birleştirmiş, hem de geçmişte kazandığı hayat tecrübesine sahip çıkmıştır. Zaten Safiye Erol, romanlarında daima “yerinden diriliş/ba’sü ba’de’l-mevt” modelini anlatmıştır adeta. Öyle bir kurgulama ve karizması vardır. Niçin öyle? Çünkü Alman Romantizmi, 1. Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında bir yeniden diriliş edebiyatı olma iddiasındadır. Bunu çok yakından bilir. Onun eserleri, bilhassa Ciğerdelen, o ba’süba’de’l-mevtin romanlaşmış halidir.”